Het is eigenlijk logisch. Neem een tractor die is uitgerust met moderne VF-banden met zeer hoge doorbuiging, zoals de Alliance Agriflex 372 VF, en een luchtdrukregelsysteem: wanneer die tractor in het veld wordt gebruikt met een bandenspanning van slechts 0,8 bar, is deze zeer zacht voor de bodem en wordt verdichting voorkomen. Het is echter even logisch dat hetzelfde niet kan worden gezegd van een tractor met VF-banden die een trailer trekt met banden met standaardtechnologie en een hogere bandenspanning. De positieve effecten van de op de tractor gemonteerde VF-banden worden teniet gedaan met een enkele doorgang van de trailer – vooral wanneer de grond nat is en dus vatbaar voor verdichting.
Holistische benadering nodig
Het effectief beschermen van de bodem tegen verdichting kan alleen worden bereikt als zowel de tractor als de trailer zijn uitgerust met moderne banden. Daarom krijgen flotatie- en VF-technologie – samen met luchtdrukregelsystemen – steeds meer aandacht. Deze context werd duidelijk zichtbaar tijdens een demonstratie-evenement van ILVO/Inagro en de Universiteit van Gent waar Yokohama Off-Highway Tires (YOHT) een demonstratie gaf van bodembescherming d.m.v flotatiebanden en VF-technologie.
In theorie zijn de effecten duidelijk. Dat werd tijdens het evenement geïllustreerd door grafieken die de grootte van het loopvlak in cm2 aanduidden en de resulterende druk op de bodem in een vergelijking van VF-banden (bandenspanning 1,0 bar) versus radiaalbanden met een bandenspanning van 2,0 bar (“H”) en radiaalbanden met een lagere bandenspanning (“L”, 1,4 bar). Hoe groter het loopvlak van de band en hoe lager de bandenspanning, des te lager de druk die wordt uitgeoefend op de bodem (afb. 1).
Contactoppervlak in cm2
Bodemdruk in kg/cm2
De bodemdruk als resultaat van een doorgang met verschillende banden en/of bandenspanningen is weergegeven in afbeelding 2. De druk is nadrukkelijker aanwezig in de bovenste grondlaag (20 cm) dan in de ondergrond (40 cm), terwijl de positieve effecten van VF-banden en verminderde bandenspanning duidelijk zichtbaar zijn in beide lagen. Deze resultaten tonen aan dat – met de geteste wielbelastingen – een lagere bandenspanning en een groter loopvlak van de band resulteren in een lagere bodemdruk en minder bodemverdichting. Er moet echter worden opgemerkt dat een hogere bodemvochtigheid de bodemstabiliteit vermindert, waardoor het risico op bodemverdichting toeneemt.
Deze onderlinge relaties zijn van groot belang voor de bodemvruchtbaarheid en de bodemfuncties: Tenzij energie-intensieve diepe grondbewerking en woelen van de ondergrond worden toegepast, kan verdichting van de ondergrond blijvende problemen veroorzaken met betrekking tot verminderde wortelgroei en beperkte lucht- en wateruitwisseling.
Gevolgen voor de opbrengst
Het beschermen van de bodem tegen verdichting is niet voor niets een belangrijk onderdeel van goede landbouwpraktijken: Proeven binnen het Inagro-project hebben bijvoorbeeld duidelijk aangetoond dat bodemverdichting aanzienlijke gevolgen heeft voor de opbrengstparameters (afb. 3).
Terwijl er slechts kleine opbrengstverschillen waren tussen de beste varianten, namelijk de zelfrijdende strooier met hondengang en de tractor-trailercombinatie met verlaagde bandendruk, was de suikeropbrengst al wat lager in de variant met de zelfrijdende strooier zonder hondengang, en aanzienlijk lager na de tractor-trailercombinatie bij een bandenspanning van 4,5 bar. Deze resultaten laten opnieuw zien dat een lagere bandenspanning en een groter loopvlak leiden tot een lagere bodemverdichting – en dus tot minder opbrengstverliezen. Er kan echter ook worden opgemerkt dat het verminderde aantal doorgangen – d.w.z. slechts één doorgang met de zelfrijdende strooier met hondengang – de bodem en de opbrengst enigszins minder lijkt te hebben aangetast – maar zonder statistische relevantie.
Bodembescherming in de praktijk brengen
Het behoud van landbouwgronden als eindige hulpbron voor de productie van voedsel, voeder en vezels voor een groeiende wereldbevolking is van het allergrootste belang. Dit moet echter worden bereikt zonder afbreuk te doen aan de efficiëntie en productiviteit van boeren.
Daarom hebben ingenieurs bij het merk Alliance van YOHT voortdurend gewerkt aan radiale tractorbanden, aan tractorbanden met verbeterde doorbuiging (IF) en zeer hoge doorbuiging (VF), aan radiale flotatiebanden voor trailers en – als een echte wereldprimeur – aan de combinatie van flotatie- en VF-technologie in de Alliance 389 VF-band voor trailers. Deze band verhoogt de bodembescherming en efficiënte werkzaamheden tot ongekende niveaus.
Bewijzen van hoe de Alliance 389 VF-Imp in het veld werkt, werd in september 2021 gepresenteerd tijdens praktijkdemonstraties op het ILVO/Inagro-evenement op het Bayer ForwardFarm Hof ten Bosch in Huldenberg, België. Gemonteerd op een trailer en gecombineerd met een luchtdrukcontrolesysteem, maakte de Alliance 389 VF-Imp bodembescherming zichtbaar en meetbaar.
Naast de duidelijk lagere bandenspanning en de flotatie-eigenschappen geeft ook het grotere loopvlak van de banden positieve effecten. Het gewicht van de trailer en de lading worden ondersteund op een contactvlak dat ongeveer 25 procent groter is dan bij standaardbanden. Daarnaast wordt deze band gekenmerkt door een zeer sterk karkas dat met een 30% lagere bandenspanning toe kan – zelfs tot slechts 0,8 bar in het veld – staalgordels voor minder rolweerstand en minimale uitval, en speciale samenstellingen voor betere prestaties in het algemeen en beperkte slijtage.
“Zoals tijdens de praktijkdemonstraties op Hof ten Bosch kon worden vastgesteld, bieden flotatie en VF-technologie een overtuigend totaalpakket – en dat geldt des te meer met een luchtdrukregelsysteem, waardoor kan worden gewijzigd naar een lagere bandenspanning in het veld en een hogere voor vervoer over de weg. Uiteraard zullen deze VF-banden, indien er geen luchtdrukregelsysteem beschikbaar is, met een 30% lagere bandenspanning lopen met nog hogere belastingen in vergelijking met banden met standaardtechnologie en dit in het veld en voor transport over de weg. Deze banden zijn ontworpen om bodemverdichting te voorkomen en efficiënt werken mogelijk te maken – en dat doen ze echt. Metingen in het veld met een duimstok en een penetrometer lieten duidelijk de positieve effecten zien van onze combinatie van flotatie en VF technologie”, concludeert Gerrit Vinkers, Customer Quality Improvement and Application Specialist bij YOHT.
