Voor akkerbouwer Ruud Steinbusch uit het Limburgse Voerendaal was het teeltseizoen in 2020 een kantelpunt. Ondanks de inzet van chemische middelen lukte het niet om de onkruiddruk onder de knie te krijgen. Inmiddels draait op zijn bedrijf een Schmotzer Venterra 12×50, waarmee Steinbusch cameragestuurd schoffelt en een rijenbespuiting uitvoert. “De toekomst is toch een combinatie tussen chemische gewasbescherming en mechanische oplossing.”
Schoffeltechnieken in het Zuid-Limburgse heuvellandschap
De interesse in schoffeltechnieken had Steinbusch al langer. Om de grondbewerking optimaal uit te kunnen voeren en zo de techniek maximaal te benutten, is cameratechniek in zijn ogen onontbeerlijk. Vooral in het Zuid-Limburgse heuvellandschap met haar kenmerkende terrassenstructuur.
“We hebben te maken met hellingen, veel graften en kleinere percelen”, schetst Steinbusch. Volgens hem waren er daarom maar twee opties bij de keuze voor een cameragestuurde schoffeltechniek. Mede door de goede contacten met importeur Kamps de Wild is de keuze op Schmotzer Hacktechnik gevallen. “Een zeer innovatief product van een betrouwbare fabrikant”, is zijn oordeel.
Het bedrijf van…
Ruud Steinbusch
Steinbusch heeft in Voerendaal een akkerbouw-, grondverzet- en loonbedrijf. Op zijn areaal verbouwt hij suikerbieten, aardappelen, granen, cichorei en veldbonen. Hij probeert een rotatie van één op vier aan te houden. Als het gaat om loonwerk ligt zijn specialisme in aardappelen, bieten en tarwe. “Van zaaien en poten tot het oogsten of dorsen. Je ziet wel dat de akkerbouwers in dit gebied steeds beter gemechaniseerd raken.” Steinbusch heeft op zijn bedrijf nog een graandepot en kunstmestafgifte voor Agrifirm.
Precisietechnieken
Op het bedrijf is de inzet van precisietechnieken er al jaren geleden ingeslepen. “We zijn al vele jaren actief in fruitteelt, waaronder druiven. Dat wordt hier in de omgeving veel geteeld. Zo kunnen we betonpalen op gps aanbrengen. Hierdoor ben ik eigenlijk voor het hele akkerbouwbedrijf op gps gaan uitvoeren. Voor de fruitteelt heb ik één smalspoortrekker voor de werkzaamheden in het fruit.”
Fruitteelt in plaats van mestinjectie voor grasland
De fruitteelt is in 1997 in plaats van werkzaamheden op het gebied van mestinjectie voor grasland gekomen. “Ik ben in fruitteelt begonnen en dat is steeds verder uitgebreid. Met de werkzaamheden in de veehouderij ben ik deels gestopt. Mais heb ik afgestoten. Ik richt me in loonwerk voornamelijk op het de akkerbouw. Het zaaibed klaarmaken, zaaien, onkruid bestrijden en oogsten. Daar heb ik vanwege het akkerbouwbedrijf immers ook alle mechanisatie voor.”
In 2015 kwam de vraag van Loonbedrijf Kuunders uit Deurne om de werkzaamheden in het mest uitrijden samen op te pakken. Hierop werd een Vervaet Hydro Trike op vijf wielen aangeschaft.
Schmotzer Venterra
De Schmotzer Venterra is vorig jaar op het bedrijf gekomen. Toen heeft Steinbusch de schoffeltechniek nog zonder rijenbespuiting ingezet, voor loonwerk in lupine, bieten, veldbonen, cichorei en mais bij een biologische teler. Alles wat op een rij-afstand van vijftig centimeter gezaaid wordt, kan ook met de Venterra geschoffeld worden.
Helemaal zonder chemie niet mogelijk
“Mijn conclusie is wel dat helemaal zonder chemische middelen niet kan. Onkruid in de rij krijgen we niet volledig weg.” Hij is blij dat hij nu de beschikking heeft over rijenbespuiting en ziet ook dat akkerbouwers in de omgeving bij hem aankloppen voor de inzet van de Schmotzer.
“Waar gepionierd wordt, groeit ook de interesse voor zo’n techniek. Daarom doen wij met de Schmotzer nu ook loonwerk. Toch deel ik de redenatie dat schoffelwerktuig eigenlijk op een akkerbouwbedrijf thuishoort. Je schoffelt niet zo maar honderd hectare erbij in loonwerk.”
Groeiende interesse voor schoffelen
Dat de interesse voor schoffelen groeit, ondervindt Steinbusch ook in zijn eigen bedrijf. Hij verbouwt veldbonen, waarbij de belangrijkste middelen voor onkruidbestrijding in de toekomst minder beschikbaar zijn. De schaarse middelen, die nog wel mogen, moeten zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Daarom heeft hij een FT-P fronttank van Amazone, met een inhoud van vijftienhonderd liter, voor zijn Claas 660-trekker hangen om rijenbespuiting uit te kunnen voeren.
Schadevrij schoffelen met de Schmotzer Venterra
De Schmotzer Venterra heeft per rij drie scharen, vingerwieders en een spuitdop. De schoffel is uitgevoerd met beschermingsplaten, om te voorkomen dat er grond over het jonge plantje wordt gegooid. De Venterra heeft een maximale hefhoogte van de parallellogrammen van vijftig centimeter, waardoor schoffelen in zeer late gewasstadia ook nog mogelijk is.
In gewassen met een groeihoogte van een halve meter bijvoorbeeld, is schadevrij schoffelen bij geren mogelijk, zelfs bij het inrijden van de kopakker dankzij de actieve sectieschakeling. De Schmotzer wordt in de rijen geleid door een camerasysteem, die op de bok bevestigd is. “Alles wat er op kon zitten, zit er op”, geeft Steinbusch aan.
Terugverdientijd van Schmotzer Venterra
Alles wat op een rijafstand van vijftig centimeter staat, wordt door de akkerbouwer geschoffeld. Dan gaat het bij Steinbusch om onder meer bieten, cichorei en veldbonen. “Dankzij het akkerbouwbedrijf heb ik areaal onder de investering zitten. Ik snap de vraag, maar het is lastig om aan te geven op welk punt ik de Schmotzer Venterra terug heb verdiend. Eerlijk gezegd heb ik daar ook niet naar gekeken, vooral ook omdat ik denk dat we als sector wel moeten kijken naar een gecombineerde oplossing van chemische en mechanische onkruidbestrijding. Het is in die zin ook nog wat pionieren. Ik loop voor de muziek uit.”
Rijenbespuiting met de Schmotzer Venterra
Vanwege opstartproblemen kan de Limburger nog geen ervaringen delen als het gaat om de rijenbespuiting. Hij heeft de Schmotzer uitgevoerd met 015-doppen. “Het is nu zoeken naar de juiste verhouding, maar of de inzet van middelen nu 25 of 40 procent is ten opzichte van een vollevelds bespuiting moeten we nog ontdekken. Ik denk dat het voor een goede werking daar wel tussenin gaat zitten.”
Schoffelen bij bietenteelt
In bieten verwacht Steinbusch twee keer te schoffelen. Eén keer met beschermingsplaten en rijenbespuiting en een tweede keer eventueel zonder rijenbespuiting. “Er zullen percelen zijn die misschien een tweede keer bespuiting nodig hebben, maar er zullen ook percelen zijn die zonder af kunnen.”
De vingerwieders pakken het onkruid in een jong stadium tussen de rijen in ieder geval goed mee. “Vooral als het gewas te groot is voor gewasbescherming, kunnen we zo nog even doorgaan met de onkruidbestrijding.” Van het nut van de bespuiting is Steinbusch wel overtuigd. Met de experimenten van dit jaar heeft de Limburgse akkerbouwer in een aantal percelen drie keer een ronde volle veldbespuiting met gewasbescherming bespaard.
Voor bieten blijft het nog wel even zoeken. In theorie is de inzet van werkzame stoffen 25 tot 35 procent ten opzichte van gangbare bespuiting. “Nu spuit je op twaalf centimeter per rij in plaats van over een volle werkbreedte van zes meter. Daar bespaar je zeker en vast middelen mee. We hebben hier echter ook plekken waar we vanwege de hellingen maar moeilijk kunnen schoffelen. De machine gaat wat afhangen. Door dit scheef lopen is schoffelen in de rij op die percelen moeilijk. Eerlijk gezegd is dat in beginsel ook de reden dat we ons op het Duitse Schmotzer zijn gaan richten, in plaats van de Nederlandse tegenhanger. Het landschap daar is toch vergelijkbaar met hier in Limburg.”
Schoffeltechniek zeer effectief bij veldbonen
In veldbonen blijkt de inzet van de schoffeltechniek het meest effectief. “Dit gewas groeit ook explosief. We hoefden maar één keer te spuiten voor opkomst en twee keer te schoffelen en het was schoon.” Veldbonen en cichorei zijn teelten, die Steinbusch in zijn bouwplan ‘uitprobeert’ en ook weer vervangt als het niet past.
“Als je kijkt naar saldo is cichorei op dit moment onvoldoende interessant. Het risico is van meer tarra tijdens het rooien ten opzichte van bieten ook groter. In die zin zijn veldbonen weer makkelijker. Ik denk dat je dit gewas kunt vergelijken met granen, je hebt er weinig omkijken naar. We telen de veldbonen voor Agrifirm. Het kan een blijvertje zijn, als het saldo vergelijkbaar is met granen, het liefst nog iets meer.”
Schmotzer Venterra geschikt voor beide teelten
De inzet van de Schmotzer Venterra past in ieder geval goed bij beide teelten. “De techniek wordt op één of drie rijen door de camera gestuurd. Hierdoor kun je tot op twee centimeter nauwkeurig schoffelen, ook zonder de inzet van gps tijdens het zaaien.”
De schoffeltechniek bevalt Steinbusch prima. Zelfs gering op de kopeinden schoffelt de Schmotzer er ook automatisch uit. “Met de smalle 38 centimeter brede banden onder de Claas-trekker pas ik perfect tussen de rij. Zo heb ik voor verschillende teelten een combinatie van chemische en mechanische onkruidbestrijding en is het akkerbouwbedrijf naar mijn idee klaar voor de toekomst.”
Tekst: Martin de Vries
Beeld: Anouk Hemmink | agribeeldmaker.nl en Martin de Vries
HET HELE ARTIKEL LEZEN?
Met een abonnement op vakblad de Loonwerker ontvangt u elf keer per jaar het laatste nieuws. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. Ontvang hem thuis op de mat!
